Lojistik kavramı ülkemizde daha çok nakliye ve taşımacılık ile ilişkilendirilse de, temelde bir ürünün en az maliyet ile en elverişli koşullarda tedarik zinciri içerisindeki taşıma, depolama, işleme, ambalajlama gibi hareketlerini ele alır. Ancak elbette ki en önemli ayağı, taşımacılıktır.

Taşımacılık deyince işin içerisine hava yolu, kara yolu, demir yolu ve deniz yolu gibi ağlar girer. Ancak taşımacılık hangi yol ile gerçekleştirilirse gerçekleştirilsin taşınan yükün ağırlığının doğru hesaplanması ve istiap haddi kurallarına uyulması son derece önemlidir.

İstiap haddi sözünden, aracın taşıma kapasitesi anlamına varabilirsin. Tüm motorlu araçların sahip olduğu bir istiap haddi vardır, bu ağırlığın dışına çıkmaları kurallara aykırıdır. Bu kural özellikle lojistik sektöründe en çok dikkat edilmesi gereken unsurlardan bir tanesidir.

Peki, yük taşırken bu ağırlığı nasıl hesaplaman gerekir? İşte burada da tonaj hesaplama formülü devreye girer. Bu yazımızda tonaj hesaplama konusuna değineceğiz.

Tonaj Hesaplama Formülü

Taşımacılık için kullanılan araçların büyüklüklerine göre, tonaj sınırları da farklılık gösterir. Örneğin, normal bir tıra 24 tona kadar yük koyabilirsin, ancak mega tırlarda bu miktar 26 tona kadar çıkabilir. Daha net bir sonuç elde etmek için aşağıdaki tonaj hesaplama formüllerini inceleyebilirsin.

Eğer bir tır kullanıyorsan tırın normal, maxima ya da mega olmasına bağlı olarak tonaj hesabını şu şekilde yapabilirsin:

Normal Tır: 13,60 x 2,42 x 2,60 m / 20-24 ton / 80 m3 (Tenteli veya açık)

Maxima Tır: 13,60 x 2,44 x 2,80 m / 20-24 ton / 92 m3 (Tenteli Römork)

Mega Tır: 13,70 x 2,46 x 3,00 m / 22-26 ton / 100 m3 (Tenteli Römork)

Kullandığın araç kamyon veya kamyonet ise dingil sayısını da hesaba katarak aşağıdaki formüllerden birini kullanabilirsin:

İki Dingilli Kamyon ve Kamyonet: 13,50 m / 11-20 ton

Üç Dingilli Kamyon: 15 m / 21-24 ton

Dört Dingilli Kamyon (Kırkayak): 15 m / 32-38 ton

Römork veya trayler için de bu formüllere göz atabilirsin:

Kamyon Römork: 7,10 + 7,68 x 2,45 x 2,80 m / 20-24 ton / 100-105 m3 (Tenteli Araçlar)

Hidrolik Trayler: 13,00 + 13,00 x 3,00 -5,00 x 3,00-5,00 / 60-100 ton

Alçak Yataklı Trayler: 13,60 + 6 x 2,55-3,00 x 3,00-4,00 m / 25-80 ton

Hesaplanan Tonaj Sınırını Aşmak

Kullanılan motorlu taşıtın türüne göre yukarıdaki formülleri uygulayarak en doğru tonaj hesaplamasını elde edebilirsin. Bu kurallara uymadığın takdirde hem kendi aracına ve kara yoluna zarar vermiş hem de bir başkasının taşıma hakkını elinden almış olursun. Buna ek olarak tonaj sınırını aşmanın çeşitli para cezaları ile de karşı karşıya kalırsın. Bu nedenle doğru tonaj hesabı oldukça önemlidir.